Wat is dividendstripping?
Dividendstripping is een relatief nieuwe vorm van belastingontwijking, waar steeds meer aandacht voor is vanuit de wetgever, de Belastingdienst en het OM. Het betekent dat er onterecht dividendbelasting wordt teruggevraagd, of dat er meermaals dividendbelasting wordt teruggevraagd terwijl hier geen recht op is. Om vast te stellen hoe dividendstripping in zijn werk gaat, gaan we eerst een stapje terug.
Aandeelhouders ontvangen een vergoeding (de dividenduitkering) voor het ter beschikking stellen van vermogen aan een onderneming. In Nederland dient over deze dividenduitkering belasting te worden betaald, dit is 15% van het bruto-dividend. Een Nederlandse ontvanger kan die belasting uiteindelijk geheel terugkrijgen, door bijvoorbeeld verrekening met zijn verschuldigde inkomsten- of vennootschapsbelasting. Voor buitenlandse aandeelhouders geldt dit vaak niet, en dit is dan ook een veelvoorkomende reden dat men overgaat tot dividendstripping.
Juridisch gezien houdt dividendstripping in dat een partij (tijdelijk) gerechtigd tot dividenden wordt gemaakt om de daarop drukkende dividendbelasting voor een ander op te eisen, terwijl de ander zonder deze tijdelijke overdracht de dividendbelasting niet kon terugkrijgen. De juridische eigendom van de aandelen gaat dus tijdelijk over naar ‘de stripper’, terwijl het economische belang bij die aandelen niet overgaat, maar juist achterblijft bij de (buitenlandse) belegger. Men spreekt daarom ook wel van het tijdelijk verplaatsen van aandelen. Dit is niet toegestaan omdat in de periode waarin afstand wordt gedaan van de aandelen, het economisch belang niet overgaat, terwijl dat bij een normale, wettelijk toegestane handeling, wel het geval zou zijn.
Extra uitleg vindt u in het Kennisdocument dividendstripping van het Financieel Expertise Centrum uit 2021.
Welke soorten dividendstripping zijn er?
Dividendstripping komt in veel verschillende vormen voor, met als gemene deler dat er onterecht of onterecht meermaals dividendbelasting wordt teruggevraagd. Een aantal van deze vormen zijn:
De CumCum methode: met deze methode worden aandelen tijdelijk verplaatst naar een partij die belastingtechnisch een betere positie heeft. Ook vindt er een compensatie plaats voor gemist dividend. De buitenlandse aandeelhouder kan op deze manier aandelen uitlenen aan een Nederlandse partij die geen last heeft van de dividendbelasting.
Hieronder vallen de methoden ‘securities lending’, de ‘repurchase agreement’ en de ‘long/short strategie’. Bij securities lending worden de aandelen uitgeleend, met een compensatie voor gemist dividend. Bij de repurchase agreement is er sprake van de verkoop van de aandelen van partij A aan partij B gecombineerd met een gelijktijdige terug verkoop van die aandelen tegen dezelfde prijs, maar met een levering op termijn. Het gaat dus eigenlijk om een lening met de aandelen als onderpand. Ook hier wordt partij A gecompenseerd voor gemist dividend. De long/short strategie bestaat uit de verwerving van aandelen in combinatie met het aangaan van een positie in derivaten met die aandelen. Daarbij is het door het sluiten van meerdere contracten makkelijker om te verhullen wie de achterliggende belanghebbende is.
De CumEx methode: deze methode is veel toegepast in Duitsland. In Nederland is dit niet mogelijk. Deze methode komt er kortweg op neer dat ingehouden dividendbelasting niet werd afgedragen maar wel (meerdere keren) werd teruggevraagd.
Op welke manier kan dividendstripping gehandhaafd worden?
Dividendstripping wordt op dit moment door het belastingrecht, als onderdeel van het bestuursrecht, gehandhaafd.
Er zijn in de afgelopen jaren een aantal anti-dividendstripping bepalingen in het leven geroepen. Ten eerste wordt gebruikgemaakt van de artikel 4, 7 en 8 van de Wet op de dividendbelasting, waarmee onder omstandigheden de teruggaaf, vermindering of verrekening van de dividendbelasting niet wordt verleend. Daarnaast is artikel 25 lid 2 van de Wet op de vennootschapsbelasting relevant, waarbij ook de mogelijkheid van teruggaaf of verrekening van dividendbelasting wordt uitgesloten.
Dividendstripping zou mogelijk ook via strafbepalingen in het Wetboek van Strafrecht gehandhaafd kunnen worden, namelijk via oplichting (artikel 326 Wetboek van Strafrecht), valsheid in geschrift (artikel 225 Wetboek van Strafrecht) en witwassen (artikel 420bis e.v. Wetboek van Strafrecht). Of dit ook echt gaat gebeuren moet nog blijken, daar zijn nog geen rechterlijke uitspraken over geweest.
Wel is de wetgever druk bezig met het ontwikkelen van manieren om dividendstripping beter te kunnen handhaven. Het zou goed kunnen dat er ook ingezet gaat worden op handhaving via een nader te ontwerpen bepaling uit het Wetboek van Strafrecht.
Welke sancties kunnen worden opgelegd voor dividendstripping?
Welke sancties er opgelegd kunnen worden in verband met dividendstripping is afhankelijk van de gekozen route. Wanneer er bestuursrechtelijk gesanctioneerd wordt, kan er bijvoorbeeld een fiscaal bestuurlijke boete worden opgelegd. Lees meer over deze boetes op de pagina ‘boete belastingdienst’ via onze website.
Wanneer u wordt verdacht van dividendstripping en uw zaak wordt via het stafrecht gehandhaafd, dan kan er – afhankelijk van het delict dat ten laste wordt gelegd door het openbaar ministerie en het oordeel van de rechter daarover – een gevangenisstraf opgelegd worden. Zoals eerder benoemd zou u mogelijk voor oplichting, valsheid in geschrift of witwassen vervolgd kunnen worden. Voor een uitgebreidere uitleg over deze delicten verwijzen wij u graag naar de pagina’s Oplichting, Valsheid in geschrift en Witwassen op onze website.
Wat kunt u zelf doen bij een verdenking van dividendstripping?
Vaak is het zo dat verdachten een vervolging of straf het liefst helemaal willen voorkomen. Als dit bij u ook het geval is, dan raden wij u aan zo snel mogelijk contact op te nemen met een advocaat om te bespreken wat de beste strategie is in de zaak. U heeft als verdachte ook recht op de bijstand van een advocaat. Dat recht geldt ook tijdens het verhoor. Zorg dan ook dat u nooit zonder voorafgaand met een advocaat te hebben gesproken een verklaring aflegt bij de politie of de FIOD. Alles wat u tijdens een verhoor noemt kan neergelegd worden in een proces-verbaal en later onderdeel uit gaan maken van het (straf)dossier. Dit geldt overigens ook voor hetgeen u buiten het verhoor zegt, er bestaan namelijk geen ‘off the record’ gesprekken met de politie of de FIOD.
Het is ook van belang om eerst met een advocaat te overleggen voordat u besluit om toestemming te verlenen voor het binnentreden van een woning, een doorzoeking en voordat u overgaat tot het overleggen van documenten.
Wat kan Van Bavel Advocaten voor u betekenen i.v.m. dividendstripping?
Onze advocaten kunnen ten eerste controleren of aan alle criteria voor dividendstripping is voldaan. Daarnaast hebben onze advocaten ruime ervaring op het gebied van het geven van verhoorbijstand, het verlenen van bijstand tijdens een inval en het voeren van overleg met het openbaar ministerie of andere opsporingsdiensten over de wijze van afdoening van de zaak. Ook weten zij alles van het verlenen van bijstand tijdens de terechtzitting in eerste aanleg, hoger beroep en cassatie. Indien u in verband wordt gebracht met mogelijke dividendstripping, dan kunnen wij u in iedere fase van het proces bijstaan. Het is in iedere situatie van groot belang om zo snel mogelijk contact op te nemen met een advocaat om uw procespositie te bepalen, u te laten adviseren over uw rechten en plichten en samen de risico’s te bepalen die zich kunnen voordoen bij het verrichten van bepaalde handelingen.
Ook wanneer u bijvoorbeeld een brief van de bank of de belastingdienst heeft ontvangen is het handig u te laten adviseren en u bewust te zijn van de risico’s die het beantwoorden van bepaalde vragen met zich meebrengt. Mocht er uiteindelijk bestuursrechtelijk gesanctioneerd wordt door middel van een fiscaal bestuurlijke boete, dan hebben wij contacten die wij kunnen inschakelen om u verder te helpen. Het is dan bijvoorbeeld mogelijk om bezwaar te maken en indien nodig beroep in te stellen tegen deze boete. Onze contacten zijn gespecialiseerd in fiscale procedures en kunnen met ons samenwerken.
Wanneer er nog geen zitting gepland is maar u bent wel als verdachte aangemerkt, is het van belang om in een vroeg stadium contact met ons op te nemen. Wij hebben jarenlange ervaring met het voeren van overleg met het openbaar ministerie of andere partijen over de wijze van het afdoen van uw zaak. Het is immers bijna altijd in uw belang om een behandeling ter terechtzitting te voorkomen.
Indien u een dagvaarding ontvangt en uw zaak op zitting gepland wordt is het ook van groot belang dat u contact opneemt met een van onze advocaten. Wij zullen dan het dossier voor u opvragen en dat uitgebreid met u bespreken. Ook zullen we met u doornemen wat er tijdens een zitting allemaal gebeurt en wat er van u verwacht wordt. Samen met u bepalen we de strategie die het beste gehanteerd kan worden zodat wij het perfecte pleidooi kunnen voorbereiden.
Wordt u verhoord in een strafrechtelijke dividendstripping zaak?
Mocht u worden uitgenodigd voor een verhoor, dan is het van het grootste belang dat u daaraan voorafgaand uitgebreid met een van onze advocaten spreekt. Zij zullen uitgebreid met u spreken over de situatie waarover u gehoord wordt om zo samen met u al in een vroeg stadium de te volgen strategie te bepalen. U zult uiteraard ook uitleg krijgen over hoe het er tijdens een verhoor aan toe gaat en wat voor soort vragen aan u gesteld zullen gaan worden. Het kan soms fijn zijn een verhoorsituatie met een van onze advocaten alvast te oefenen door middel van een verhoortraining. Die mogelijkheid bestaat uiteraard ook. De advocaten van Van Bavel Advocaten kunnen ook met u meegaan tijdens het verhoor, daar heeft u recht op.
Op onze pagina ‘Hoe te handelen bij een verhoor in een strafzaak’ leest u meer over uw rechten en plichten en krijgt u al een aantal belangrijke tips voor het beantwoorden van de door de FIOD of politie aan u te stellen vragen. Stel nu dat de FIOD of politie onverwacht bij u of uw bedrijf voor de deur staat, dan is het van groot belang dat u direct contact opneemt met een van onze advocaten. Zij zullen zo snel mogelijk naar u toekomen om ervoor te zorgen dat een doorzoeking op de juiste manier verloopt. Meer informatie over een doorzoeking vindt u op onze pagina FIOD inval.