Wijzigingen van het nationale milieustrafrecht door de nieuwe EU Richtlijn Milieucriminaliteit

Nieuwe regels milieustrafrecht
Omdat er steeds meer milieudelicten worden gepleegd ontstond de wens om het milieu in de EU via het strafrecht beter te beschermen. De EU heeft daarom de oude regels op dit punt die al uit 2008 dateerden, onder de loep genomen en een nieuwe richtlijn gemaakt. Op 20 mei 2024 is er dan ook een nieuwe EU Richtlijn Milieucriminaliteit in werking getreden waarvan de vereisten binnen 2 jaar omgezet moeten zijn naar nationale regelgeving. De Europese regels worden dus ook de regels die in Nederland zullen gelden.

Met milieuvergunning niet altijd meer strafuitsluiting
Een van de wijzigingen die de richtlijn doorvoert is de regel dat bedrijven die de regels overtreden zich niet meer telkens kunnen verschuilen achter hun milieuvergunning. Bijvoorbeeld als een onderneming een milieuvergunning heeft verkregen door fraude te plegen, of als er sprake is van corruptie. Als in zo’n geval een bedrijf grote milieuschade veroorzaakt kan dat bedrijf de straf niet meer ontlopen door zich op haar milieuvergunning te beroepen. Uiteraard moet de Nederlandse wetgever heel duidelijk in wetgeving vastleggen in welke situaties men geen beroep kan doen op de vergunning voor het ontlopen van straffen. Zo is voor iedereen vooraf duidelijk wanneer je met een milieuvergunning kunt handelen zonder het risico te lopen je schuldig te maken aan een milieudelict.

Hogere straffen, meer milieudelicten
En de straffen die voor ernstige milieudelicten kunnen worden opgelegd zullen ook flink hoger worden. In de Richtlijn Milieucriminaliteit wordt dat bepaald. De EU-lidstaten worden verplicht om hoger te straffen als sprake is van bijvoorbeeld onomkeerbare of langdurige milieuschade. In de richtlijn worden situaties genoemd die vergelijkbaar zijn met ecocide, de vernietiging van ecosystemen. Door de herziene richtlijn wordt in Nederland straks niet alleen de gezondheid van de mens beschermd, maar ook het milieu op zichzelf.
Er kunnen niet alleen boetes en gevangenisstraffen worden opgelegd aan personen en bedrijven die milieudelicten plegen, ook kan bepaald worden dat zij verplicht de milieuschade moeten herstellen en compenseren.
Daarnaast bepaalt de richtlijn dat in meer gevallen straf kan worden opgelegd doordat er nu ruim twee keer zoveel gedragingen als strafbaar feit worden aangemerkt in de richtlijn. Nieuw is bijvoorbeeld de illegale recycling van vervuilende onderdelen van schepen, illegale houthandel of de uitputting van watervoorraden.

Mocht u vragen hebben over een van deze kwesties, neem dan gerust contact op met Van Bavel Advocaten.