Rek meldingsplicht niet onbegrensd op publicatie in het FD van 4 oktober 2010

  Diederik van Omme Cees van Bavel Op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme dienen onder meer adviseurs als accountants, belastingadviseurs, advocaten en notarissen in beginsel iedere transactie van hun cliënten te melden waarvan zij aanleiding hebben om te veronderstellen dat die verband houdt met het witwassen of de financiering van terrorisme. Van witwassen is reeds sprake als er geld verdiend wordt met een misdrijf. Het hoeft dus niet te gaan om drugsgelden, maar kan ook gaan om ten onrechte niet aan de Belastingdienst opgegeven inkomsten of om geld dat is verdiend met schending van milieuvoorschriften. Op dit moment is een wetsvoorstel ter consultatie aangeboden dat deze meldingsplicht wil verruimen. Niet alleen ongebruikelijke transacties van cliënten die verband houden met de door de adviseur verleende diensten moeten worden gemeld, maar alle transacties waarvan de adviseur in het kader van zijn dienstverlening kennis neemt. Dit geldt zelfs voor transacties die in het (verre) verleden zijn gepleegd alsmede voor transacties waarbij de cliënt niet betrokken was. Wanneer een accountant of advocaat in het kader van een bedrijfsovername een boekenonderzoek doet en daarbij stuit op het gegeven dat de onderneming die zijn cliënt wil overnemen in het verleden een onjuiste belastingaangifte heeft gedaan, dient hij deze transactie te melden. Nu het wetsvoorstel op dit gebied geen enkele begrenzing kent, zal deze meldingsplicht zelfs gaan gelden voor transacties uit het verre verleden: dus ook als dit feit in 1912 zou zijn gepleegd. Een uitzondering voor transacties die reeds lang bij de overheid bekend zijn, is er evenmin: ook transacties waarvoor de cliënt is veroordeeld of die ongedaan zijn gemaakt kunnen eronder vallen. Het is met name het onbegrensde karakter dat het voorstel tamelijk stupide maakt. Wij hebben sterk de indruk dat de opstellers ervan zich weinig rekenschap hebben gegeven van de ruime definitie die thans bestaat van het begrip ongebruikelijke transactie en evenmin van de werklast die het voorstel voor meldingsplichtigen gaat meebrengen. De meldingen zullen overigens verdwijnen in de immer uitpuilende databanken van de Financial Intelligence Unit en, zo is onze ervaring, met name worden gebruikt om informatie te verschaffen aan het Openbare Ministerie in reeds lopende onderzoeken. Het valt nauwelijks te verwachten dat de wetswijziging daadwerkelijk het witwassen zal voorkomen, zoals de titel van de wet suggereert. Meldingsplichtige adviseurs mogen straks een strafrechtjurist in dienst nemen om de in het verleden verrichte transacties, waarop zij in het kader van hun dienstverlening stuiten, juridisch te kunnen kwalificeren. Die strafrechtjurist moet er ook voor zorgen dat de meldingsplichtige adviseurs hun rol als onbezoldigd opsporingsambtenaar onder deze verruimde meldingsverplichting naar behoren kunnen uitvoeren. Hoezo lastenverlichting voor ondernemers? D.J.P. van Omme en C.J. van Bavel werken beiden bij Van Bavel Advocaten te Amsterdam.