Plan van Aanpak Witwassen

Ministers Hoekstra en Grapperhaus schreven onlangs een brief aan de Tweede Kamer betreffende een Plan van Aanpak Witwassen. Volgens hen zijn er het afgelopen jaar een aantal voorbeelden geweest waaruit blijkt dat de aanpak van witwassen te kort is geschoten. Zij wijzen daarbij o.a. op de transactie die ING met het Openbaar Ministerie is overeengekomen als ook op door DNB opgelegde sancties. Dit zou aantonen dat het noodzakelijk is dat banken hun poortwachtersfunctie beter vervullen. Daarnaast zou uit onderzoek blijken dat in Nederland jaarlijks circa 16 miljard euro wordt witgewassen, waarvan het grootste deel opbrengsten zijn uit drugscriminaliteit en fraude. Ongeveer de helft hiervan zou uit het buitenland komen. Het plan bestaat uit 3 pijlers. De eerste pijler betreft de verhoging van barrières zodat het voor criminelen moeilijker is om illegaal verkregen inkomsten binnen het financiële stelsel te brengen. Volgens het plan bestaat de aanpak onder andere uit een verbod op contant geld vanaf € 3.000 voor handelaren en de inzet voor afschaffing van het 500 euro biljet. Ook wil men misbruik van juridische entiteiten en constructies voorkomen door bijvoorbeeld te werken met een openbaar register met uiteindelijk belanghebbenden van vennootschappen, andere juridische entiteiten en trusts. Daarnaast wordt onder meer voorgesteld om witwassen moeilijker te maken door aanbieders van cryptowallets en omwisselplatforms te reguleren. In pijler 2 wordt de effectiviteit van de poortwachtersfunctie en het toezicht daarop vergroot. Er wordt ingezet op bijvoorbeeld de versteviging van de prioriteitsstelling in de bancaire sector door dialoog van het kabinet met de sector over de poortwachtersrol. Ook bestaat de wens om de samenwerking en informatie-uitwisseling met private instellingen te vergroten door wettelijke belemmeringen weg te nemen voor interbancaire gegevensdeling voor samenwerking bij transactiemonitoring en de zwarte lijst van ongebruikelijke klanten. Ook wil men onderzoek verrichten naar een integrale aanpak van de trustsector en inzetten op een betere signalering van fraude en corruptie door accountants. In pijler 3 wordt de opsporing en vervolging versterkt. Het is de bedoeling dit te bewerkstelligen met extra geld en extra capaciteit en o.a. verbetering van de informatiepositie van opsporingsautoriteiten en FIU. De ministers zeggen toe eind dit jaar de Kamer te zullen informeren over de uitkomsten en stand van zaken van de maatregelen uit het plan. Ik vind het Plan van aanpakken witwassen een ambitieus plan en vraag me af in hoeverre de genoemde maatregelen haalbaar zijn en zich bovendien in bepaalde gevallen verhouden tot een ieders recht op privacy.