Liechtenstein revisited (LJN: BW2315)

Het Duitse Openbaar Ministerie krijgt in 2000 een ‘leuke’ cd-rom in de brievenbus met (enige) informatie over Liechtensteinse Stiftungen en betrokkenheid van ook Nederlandse ingezetenen. Saillant detail is dat de cd-rom afkomstig is van de interne administratie van een inmiddels opgeheven advocatenkantoor. Eind 2001 wordt de cd-rom in het kader van spontane gegevensuitwisseling toegestuurd aan de Nederlandse FIOD en start het OM in 2004 verschillende strafrechtelijke onderzoeken, waaronder ook naar meneer X die centraal staat in deze zaak. Bij de huiszoeking wordt op zolder nog €73.500 gevonden in een koekjestrommel en een aanzienlijk bedrag in Zwitserse Franken. Informatie over de Liechtensteinse stichting wordt niet gevonden, maar wel dat de heer X betalingen zou hebben gedaan van een Zwitserse bankrekening. Echt hard bewijs dat dhr. X een in een Stiftung vastliggend vermogen volledig beheerste ontbreekt dus echter. De heer X gaat ook niet door de knieën maar zwijgt en ontkent. Het OM denkt er nog eens over na en seponeert de strafzaak omdat “een andere dan strafrechtelijke afdoening de voorkeur verdient’’. Met andere woorden; laat de belastingdienst dit klusje maar opknappen. De redenen voor dit sepot van het OM kunnen we niet achterhalen uit de gepubliceerde fiscale zaak die volgt (Rb Arnhem LJN: BW 2315). Aan het bedrag kan het niet gelegen hebben zoals later blijkt. Het punt was vermoedelijk dat het bewijs nogal summier was voor een veroordeling. Het zwijgen van dhr. X heeft hem dan ook mogelijk een strafrechtelijke veroordeling bespaard. Met weinig bewijs weet de fiscale rechtspraak goed raad. De aanwijzingen waren voldoende om aannemelijk te achten dat dhr. X over het vermogen van de Stiftung kon beschikken. Dat de Stiftung vermogen had, werd afgeleid uit de paar gevonden betalingen in Zwitserland. Dan kunnen de aangiftes niet kloppen en dus volgt omkering van de bewijslast. Nu was in het geheel niet bekend om hoeveel geld het ging. Hoe moest de inspecteur nu het inkomen schatten? De Duitse belastingdienst had verklaard dat het opzetten en aanhouden van een Stiftung qua rendement pas interessant werd bij een belegd vermogen van 3.000.000 Zwitserse Franken. Vervolgens werd dat dus maar als startvermogen gezien en werd verondersteld dat dit vermogen belegd zou zijn geweest in allerlei fondsen. Dat heeft weer tot gevolg dat een fictief rendement had moeten worden aangegeven in de jaren ‘90. De Rechtbank vond deze schatting redelijk en volgde de inspecteur hierin. Indien de schatting te hoog was had dhr. X maar openheid van zaken moeten geven aldus de Rechtbank. Ook wat de boetes betreft volgt de Rechtbank de inspecteur grotendeels. Er was 100% opgelegd waar dan nog 25% afging vanwege de lange tijdsduur. Dat is opvallend omdat voor beboeting in de regel meer bewijs nodig lijkt dan voor de heffing. De zaak roept de vraag op of dhr. X er slim aan heeft gedaan te (blijven) ontkennen. We zullen het natuurlijk niet weten zolang niet bekend is hoeveel geld er echt bij de Stiftung stond. Mogelijk is de schatting van SF 3.000.000 veel te laag geweest, maar we kunnen ook niet uitsluiten dat dhr. X naar waarheid ontkend heeft of ontkend heeft en hoopte op een lagere schatting of boete. Mogelijk was een strafrechtelijke transactie dan beter geweest gelet op de boetecomponent van 100%. Met deze uitspraak is dhr. X overigens ook nog niet af van de belastingdienst. Ieder volgend jaar speelt weer de vraag naar het (vermeende) buitenlandse vermogen. Emigreren naar Zwitserland lijkt dan de enige oplossing. Blijkens het zittingsverslag verscheen dhr. X met 3 juristen aan zijn zijde. Hopelijk halen ze dhr. X over tot hoger beroep. De vraag of bij relatief zo weinig bewijs zo geheven en beboet kan worden verdient een tweede ronde. mr. Robbert-Jan Boswijk mr. Rien van Dieren