Uit het jaarverslag van de Financial Intelligence Unit (FIU) over 2018 blijkt dat in dat jaar het hoogste bedrag aan verdachte transacties ooit is gemeld. Er zijn toen in totaal ruim 750.000 meldingen gedaan door meldplichtige instellingen. Denk daarbij aan banken, creditcardmaatschappijen, beleggingsinstellingen, maar ook bijvoorbeeld aan autohandelaren die veel met contant geld werken. Een gedeelte van al die meldingen die bij de FIU zijn binnengekomen is als verdacht aangemerkt en naar de FIOD doorgestuurd voor verder onderzoek of sprake is van bijvoorbeeld witwassen of andere vormen van fraude. Het betreft een hoeveelheid van 57.950 verdachte transacties die samen een recordbedrag van € 9,5 miljard euro vormen.
Uit het jaarverslag blijkt dat de grote stijging van de hoeveelheid meldingen in 2018, mede verklaard kan worden door de implementatie van de vierde anti-witwasrichtlijn uit 2018. Met het aanwijzen van risicolanden door de Europese Commissie werd een objectieve indicator gegeven voor het aanmerken van transacties als ongebruikelijk. Enkel het verrichten van een transactie in die aangewezen landen maakt die transactie ongebruikelijk. Echter, een melder van zo’n transactie in een aangewezen land heeft vaak geen nadere informatie dan slechts de enkele melding van die transactie. Het juist of überhaupt analyseren van zo’n melding is voor de FIU dan ook veelal niet mogelijk. Hoewel wettelijk verplicht, lijkt het doen van zo’n melding dus feitelijk weinig zinvol en kost een ieder die zich met het doen van een dergelijke melding bezighoudt alleen maar tijd. Tot die conclusie is de FIU ook gekomen, want zij is in 2018 al gestart met het voeren van overleg met de wetgever om de indicatoren waar mogelijk bij te stellen en de waarde van de meldingen te verbeteren.
Tevens blijkt dat in 2018 vooral veel meldingen afkomstig waren van banken, dat aantal verdrievoudigde vergeleken met het aantal meldingen in 2017. Dat kan met bovenstaande wetswijziging te maken hebben, maar ook de megaschikkingen die door de banken zijn getroffen de afgelopen jaren, waarbij met name de schikking van € 775 miljoen die de ING in 2018 heeft getroffen opviel, kunnen voor wat meer alertheid bij de banken hebben gezorgd. Ik ben benieuwd of de trend dat meer meldingen worden gedaan en dat een hoger bedrag aan verdachte transacties wordt vastgesteld, zich verder zal doorzetten in 2019.